Strój Górnego Śląska powinien wyglądać według poniższych standardów, a później dopiero wprowadzono różnego rodzaju strojów na terenie śląska. Strój prawdziwego Ślązaka powinien być prosty, a w późniejszych latach został wraz z przemieszczaniem ludności czyli między XIX oraz XX wiekiem. Mieszkanki Górnego Śląska zaczęły dostosowywać swoje stroje do mody miejskiej, co zmieniło wygląd stroju w danym regionie. Generalnie prawdziwa Ślązaczka ubierała się na trzy sposoby:
- kiecka, zopaska, kabotek i wierzcheń
- kiecka, zopaska i jakla
- kiecka, zopaska, kabotek i merynka
Strój męski składa się między innymi z szaketu, westy, białej koszuli, jebwobki (jedwabnej chustki) lub szlajfki, galot (spodni prasowanych na kant) oraz szczewików. Na głowie prawdziwy Ślązak nosił hut czyli kapelusz. Wyróżniamy między innymi następujące stroje ludowe w jakie występowaly w poszczególnych stronach Górnego Śląska:
- Strój rozbarsko-bytomski:
- Strój kobiecy składa się z białej płóciennej bluzki, wełnianej spódnicy, sukiennego gorsetu oraz jedwabnego fartucha. Płócienna bluzka posiada szerokie rękawy, zmarszczone nad łokciem i wykończone falbaną, pokrytą białym haftem. Taki sam haft jest również pokryta kryza okalająca wykrój szyi. Spódnicę wierzchnią wiśniową lub szafirową, układana w fałdy noszono na kilku spódnicach. Są to: "odziemek", "wierzchniok", dwie spódnice jedna biała, druga kolorowa, "fryzka" i "watówka". Fartuch jedwabny posiada przeważnie wzór kwiatów często są to kolorowe róże. Gorset "wierzcheń", przeważnie z czarnego lub czerwonego sukna nie jest zszyty ze spódnicą. Charakterystyczny krój "wierzchnia" stwarza sylwetkę zwężoną w pasie a poszerzoną w biodrach. Wycięcie gorsetu koło szyi obszyte jest szeroką wstążką w tkane kwiaty. Przód gorsetu, zapinany na guziki, ozdobiony koło zapięcia kolorową tasiemką. Gorsety rozbarskie nie są pokryte haftem. Uzupełnieniem tego stroju jest kilka sznur korali ze złotym krzyżykiem oraz wstążki tkane w kwiaty. Starsze kobiety zamiast gorsetu noszą kaftan zwany "jaklą" i okrywają się tureckimi chustami. Nakryciem głowy jest piękny, biały czepek z koronkową kryzą opadającą na czoło i wstążkami spływającymi wzdłuż sukni. Często biały czepek zastępuje czerwona wełniana chustka w kwiaty, wiązana z tyłu głowy, tzw. "purpurka". Piękne są górzańskie wianki "korony". Oprócz kwiatów i zieleni mnóstwo w nich kolorowych korali oraz złotego i srebrnego szychu. "Koronę" wkłada się na specjalne upięcie głowy, zrobione z dużej ilości wstążek.
- Strój męski nie różni się od opolskiego. Składa się z żółtych spodni z irchy, zwanych "jelonioki", lub sukiennych granatowych, wpuszczanych do czarnych wysokich butów, z białej koszuli, kamizelki zwanej "bruszlekiem" i kaftana. Kaftan (kabot) oraz kamizelka są z granatowego sukna, posiadają jednakowy krój, czerwone lub niebieskie wypustki oraz jednakowe ozdoby koło srebrnych guzików i na kieszeniach. Różnica w tym, że kamizelka jest bez rękawów. Pod szyją jedwabna barwna chustka, na głowie zaś szeroki czarny kapelusz, czyli "kania", albo też futrzana czapka "lisica".
- Stroj opolski
- Strój kobiecy składa się z szerokiej, wełnianej plisowanej spódnicy w kolorze czarnym, brązowym lub granatowym oraz luźnego kaftana o kształcie trapezu, zwanego ,"jakla", wykonanego z tego samego materiału co spódnica. Na spódnicę zakłada się fartuch brokatowy: ciemnoniebieski, brązowy lub popielaty. Na nogi wkłada czarne pończochy i półbuty na słupku - sznurowane lub z paskiem; na głowę - wełnianą chustkę z jedwabnymi frędzlami, w barwie harmonizującej z resztą stroju.
- Strój męski zskładał się: ze spodni z żółtej irchy -..jelenioków", butów z wysokimi cholewami, granatowej lub czarnej (w okresie późniejszym) "kamizeli" z "jargankami" (odstającymi fałdami) na plecach - od pasa w dół, długości zwykłej marynarki, kamizelki nazwanej "westa" lub "brzuślek", zapinanej wysoko podszyją, zakładanej na białą, płócienną koszulę. Na głowę latem kapelusz z szerokim rondem, tzw. "kanię", zimą - "tworzówkę" - futrzaną czapkę krytą futerkiem tchórza.
- Strój górali śląskich
- Strój kobiecy: wąska biała koszula, sięgająca kolan, na koszulę nałożony kaftanik z cienkiego białego płótna, suto marszczony przy szyi, z bufiastymi do łokcia rękawami, luźno puszczony w pasie, krótki - sięga ledwie do bioder, przy szyi i w rękawach wykończony haftowaną lamówką. Zapaska (kiecka z przodu nie zszyta) drobno plisowana z czarnego płótna, długa do połowy łydek. Fartuch perkalowy koloru szafirowego lub granatowego w drobny wzorek. Na nogach kierpce i białe wełniane skarpety. Głowa odkryta, włosy splecione w warkocz związany wstążką.
- Strój męski: koszula z białego adamaszkowego płótna, z szerokimi rękawami zakończonymi haftem i zdobiona haftem na przodzie. Kamizela bez rękawów z czerwonego lub czarnego sukna, naszywana dwoma rzędami guzików z fałszywymi pętelkami, z tyłu pasowana, długość do bioder. Nogawice białe obcisłe z wołoskiego sukna. Skarpety białe z owczej wełny i kierpce z nawłokami - czyli sznurami z koziej sierści, które kilkakrotnie owija się wokół kostek aż do końca skarpetek. Kapelusz filcowy z szerokim opuszczonym rondem, w zimie barania czapka
- Strój cieszyński zwanej inaczej "wałaski"
- Strój kobiecy składa się z mocno marszczonej, ciemnej spódnicy z sukna, zszytej razem z aksamitnym gorsetem zwanym "żywotek", wkładanym na białą bluzkę -"kabotek", której przód i bufiaste rękawy pokryte są pięknym, białym haftem. Wzorzysty brokatowy, względnie jedwabny fartuch ma tę samą długość co spódnica (długości uległy znacznym zmianom: w połowie XIX w. zaledwie zakrywały kolana, około 1900 r. noszono spódnice - długie prawie do kostki, w okresie międzywojennym i obecnie sięgają do połowy łydki).Fartuch związany jest w pasie szeroką wstążką z przodu na kokardę, końce zwisają do samego dołu fartucha.
- Strój ten składa się z obcisłych spodni z dwoma przyporami, wykonanych z granatowego, fabrycznego sukna. Z tego samego materiału uszyty był kaftan - marynarka (dosyć krótki, sięgający nieco poniżej pasa). Pod marynarkę ubierano białą płócienną koszulę z kołnierzem oraz kolorową kamizelkę. Pod szyją wiązano chustkę, przeważnie koloru czerwonego. Wysokie buty, czarne, z usztywnionymi cholewkami. Czarny kapelusz z szerokim rondem. Wierzchnie okrycie Cieszyniaka stanowił płaszcz - peleryna o kroju bardzo zbliżonym do okryć, noszonych ówcześnie powszechnie w miastach.
- Strój pszczyński
- Strój rybnicki
- Strój oleski